अंशः _aṃśḥ

अंशः [अंश्-अच्]

1 A share, part, portion, division; member; सकृदंशो निपतति Ms.9.47; तुर्यांशः a fourth part; षष्ठ˚; ममैवांशो जीवलोके जीवभूतः सनातनः Bg.15.7; भुवमंशाविव धर्मयोर्गतौ R.8.16; अंशेन दर्शितानुकूलता K.159 partly.

-2 A share in property, inheritance; स्वतों$शतः Ms.8.48; अनंशौ क्लीबपतितौ 9.21; पत्न्यः कार्याः समांशिकाः Y.2.115.

-3 the numerator of a fraction; अन्योन्यहाराभिहतौ हरांशौ Līlā.; sometimes used for fraction itself.

-4 A degree of latitude (or longitude); अक्षस्यांशाः समाख्याताः षष्टयुत्तरशतत्रयम्; स च अंशः षष्टिकलात्मकः, कला तु षष्टिविकलात्मिका

-5 The shoulder (more correctly written as अंस, q. v.).

-6 N. of one of the Ādityas; Mb.1.227.25; cf. also the beginning of T. Ā. The senses of 'party', 'a share of booty', 'earnest money', which are said to occur in the Veda are traceable to

1 above.

-7 The vital note in a Rāga.

-Comp. - अंशः [ष. त.] a secondary incarnation; part of a portion.

-अंशि adv. share by share.

-अवतारः -तरणम् [ष. त.] descent (on earth) of parts of deities, partial incarnation; ˚तार इव धर्मस्य Dk.153; ˚रमिव कृतान्तस्य K.31; ˚उच्चैःश्रवसः 79; so अंशावतीर्णमिव 18; N. of a sub-parvan covering Adhyāyas 64-67 of Ādiparvan of Mb. Even without the compound अंश means partial incarnation, अंश, आवेश, and अवतार are the three kinds of Lord's manifestations.

-कुण्डली (= नवांशकुण्डली) the horoscope prepared by taking into consideration the nine zodiacal divisions. (1/18th of a राशि = नवांश or नवमांश).

-भाज्, -हर, -हारिन् a. [उप. समास] one who takes or has a share, one entitled to a share in the ancestral property, an heir, a co-heir; पिण्डदों?1?1$- शहरश्चैषां पूर्वाभावे परः परः Y.2.132; जातो$पि दास्यां शूद्रेण कामतों$शहरो भवेत् 133.

-विवर्तिन् a. [स. त.] slightly turned away, or turned away towards the shoulder; मुखमंशविवर्ति पक्ष्मलाक्ष्याः Ś.3.24. v. l. for अंसविवर्ति.

-सवर्णनम् [ष. त.] reduction of fractions to the same denominator (अतुल्यच्छेदयो राश्योः समच्छेदकरणम्) अन्योन्यहाराभिहतौ हरांशौ राश्योः समच्छेदविधानमेवम् Līlā.

-स्वरः the keynote.